Europese consument profiteert niet van lage energieprijzen

Het volledige artikel in het Financieele Dagblad

Gepubliceerd 23 oktober 2014, alle auteursrechten voorbehouden

De Europese consument en delen van de industrie zijn opnieuw meer gaan betalen voor gas en elektriciteit, ondanks dalende — kale — energieprijzen. Afnemers moeten toch meer betalen vanwege hogere transportkosten, belastingen en opslagen voor subsidies voor groene energie.

Dit stellen Acer en Ceer, twee koepels van Europese toezichthouders op de energiemarkt, in hun jaarrapportage die woensdag aan het Europees Parlement is aangeboden. Ook zijn de kosten in sommige landen te hoog door gebrek aan marktwerking.

Welvaartswinst

In het document staat dat Europa nog veel werk te verzetten heeft om te komen tot een geïntegreerde Europese energiemarkt. Meer integratie en marktwerking kunnen de eindgebruikers in de 28 lidstaten kostenbesparingen opleveren van ettelijke miljarden euro’s. Deze welvaartswinsten liggen volgens de toezichthouders voor het oprapen, bijvoorbeeld door netwerken tussen lidstaten beter op elkaar te laten aansluiten. Landen met een energieoverschot kunnen hun energie dan ook kwijt in buurlanden, zodat er voor de gezamenlijke markt een betere prijs ontstaat.

Die winsten zijn er amper nog voor Nederland te behalen. Nederland is een van de meest competitieve energiemarkten en de netten zijn goed verbonden met die van de buurlanden.

Prijsverschillen met VS

De betaalbaarheid van energie staat hoog op de Europese agenda sinds het uitbreken van de schuldencrisis in 2008. Het Europese bedrijfsleven, grootverbruikers voorop, klaagt bovendien over de toegenomen prijsverschillen met de Verenigde Staten. Die zijn ontstaan door de vondst van grote hoeveelheden schaliegas in de Verenigde Staten, die voor een lagere prijs wordt aangeboden waardoor met name het Amerikaanse bedrijfsleven goedkoper uit is.

Klimaat- en energietop

Europese consumenten betaalden vorig jaar 4,4% meer voor elektriciteit en 2% meer voor gas. De industrie was 2,7% meer kwijt voor elektriciteit, maar zag haar gasrekening wel dalen met 1,2%. Die daling volgt overigens op een scherpe prijsstijging in 2012.

In Nederland daalde de kale gasprijs met zo’n 4% en de kale stroomprijs met 2%, maar op de energienota waren consumenten zo’n 2% to 3% duurder uit. ‘Dat komt vooral door de opslag voor duurzame energie-subsidies’, zegt Hans de Kok van prijsvergelijkingssite Prizewize.

Het rapport komt aan de vooravond van de Europese klimaat- en energietop in Brussel. Centrale thema daar zijn de klimaatdoelen voor 2030, maar betaalbaarheid speelt op de achtergrond ook een belangrijke rol.