De energietransitie is in volle gang. Maar wat houdt dit precies in? Waarom is het nodig? En belangrijker: wat betekent dit voor jou? In deze blog lees je het antwoord op al deze vragen.
Wat is de energietransitie?
De energietransitie betekent dat we langzaam afstappen van het gebruik van fossiele brandstoffen (zoals steenkool en olie) en schakelen over op duurzame energiebronnen zoals zon, wind en waterkracht
In Nederland merken we de energietransitie ook. We gebruiken steeds minder aardgas, vooral uit Groningen. Aardgas zorgt namelijk nog steeds voor CO₂-uitstoot, ook al is het minder dan bijvoorbeeld steenkool. Daarnaast zorgt het boren naar gas in Groningen voor aardbevingen, en dat is gevaarlijk voor bewoners. Daarom wil de overheid stoppen met gaswinning in dat gebied.
Er is ook veel discussie over kernenergie. Kernenergie stoot geen CO₂ uit en is dus beter voor het klimaat dan fossiele brandstoffen. Maar mensen maken zich zorgen over de veiligheid en het radioactieve afval dat daarbij vrijkomt.
Waarom is de energietransitie nodig?
Een van de belangrijkste redenen waarom de energietransitie nodig is, is simpelweg omdat fossiele brandstoffen opraken. Olie, steenkool en aardgas zijn niet oneindig beschikbaar. Duurzame energiebronnen zoals zon en wind raken daarentegen niet op, maar zijn tegelijk lastig te voorspellen.
Ook de klimaatverandering is een van de redenen waarom de energietransitie nodig is. Fossiele brandstoffen zorgen voor vervuiling van lucht, water en bodem. Dat komt door de uitstoot van broeikasgassen zoals CO₂. Dat is slecht voor het klimaat en dat merken we nu al. De zeespiegel stijgt en we krijgen vaker te maken met extreme hitte, droogte of juist hevige regenval. Dat is schadelijk voor de natuur, maar ook voor bijvoorbeeld landbouw en infrastructuur. Door alleen nog gebruik te maken van duurzame energie, verminderen we de uitstoot van broeikasgassen.
Een ander belangrijk punt van de energietransitie is energiezekerheid. Nu halen we nog veel energie uit het buitenland, bijvoorbeeld LNG uit Amerika of olie uit het Midden-Oosten. Als daar problemen zijn, merken wij dat ook. De prijzen stijgen of er komt minder energie onze kant op. Als we meer eigen, duurzame energie gebruiken – zoals stroom van Nederlandse windmolens en zonnepanelen – worden we minder afhankelijk van andere landen. Maar duurzame energie opwekken is soms lastig te plannen. Zonnepanelen werken alleen als de zon schijnt en windmolens leveren alleen stroom als het waait. Dus: wat doen we als het donker is en het windstil is? Dat is een grote uitdaging.
Welke afspraken zijn er gemaakt?
Over de energietransitie zijn duidelijke afspraken gemaakt, zowel door Europa als door Nederland zelf. Op Europees niveau is er het klimaatplan ‘Fit for 55’. Dit plan komt van de Europese Unie en geldt voor alle EU-landen. Het doel? In 2030 moet Europa 55% minder broeikasgassen uitstoten dan in 1990. Om dat te halen, zijn er regels opgesteld. Hieronder zie je er een aantal.
- In 2030 moet 42,5% van het energieverbruik uit hernieuwbare bronnen komen. Het gaat hier om het saldo. Dat wil zeggen: we moeten niet alleen meer duurzame energie opwekken met bijvoorbeeld zon en wind, maar ook minder energie verbruiken. Zo wordt het aandeel duurzame energie in het totaal groter.
- De regels voor het emissiehandelssysteem worden aangescherpt, met als doel de uitstoot in sectoren zoals energie, industrie en transport met 62% te verminderen ten opzichte van 2005.
- Nieuwe auto’s en bestelwagens moeten in 2030 55% minder CO₂ uitstoten en de verkoop van nieuwe fossiele brandstofauto’s (benzine en diesel) moet in 2035 volledig stoppen.
Nederland heeft daarnaast ook eigen afspraken gemaakt. Die staan in het Klimaatakkoord. Dat is een nationaal plan, gemaakt samen met bedrijven, organisaties en burgers. In dat akkoord staat bijvoorbeeld dat in 2030 al 70% van onze elektriciteit uit hernieuwbare energie moet komen, zoals zon en wind. In 2050 wil Nederland helemaal klimaatneutraal zijn.
Wat gebeurt er al in Nederland?
Nederland wil in 2050 dus volledig klimaatneutraal zijn. Om dat te bereiken investeert de overheid veel geld in schone energie, nieuwe technologie en slimme infrastructuur:
- Wind op zee en land: windenergie is een van de belangrijkste bronnen van groene stroom in Nederland.
- Zonne-energie: zonne-energie is inmiddels een van de snelst groeiende vormen van hernieuwbare energie in Nederland. Steeds meer huizen hebben zonnepanelen op het dak. Ook zie je steeds vaker zonneparken in weilanden of op het water.
- Warmtenetten: verwarmen zonder aardgas kan met een warmtenet, ook wel stadsverwarming genoemd. Hierbij krijgen huizen en gebouwen warmte via leidingen, bijvoorbeeld uit restwarmte van fabrieken of uit de bodem. Het warme water komt uit één centrale bron en wordt verdeeld over een hele wijk of stad.
- Groene waterstof: groene waterstof is waterstof die wordt geproduceerd zonder CO₂-uitstoot. Het is belangrijk voor sectoren die moeilijk te verduurzamen zijn, omdat deze veel energie nodig hebben op hoge temperaturen, iets wat niet goed kan met alleen zonne- of windenergie. Denk bijvoorbeeld aan Tata Steel.
- Netverzwaring: als we meer stroom gaan gebruiken, moet het elektriciteitsnetwerk worden uitgebreid. Er komen bijvoorbeeld nieuwe kabels en transformatorhuisjes om het stroomnet klaar te maken voor de toekomst.
Wat zijn de grootste uitdagingen?
De energietransitie heeft veel voordelen, maar er zijn ook een paar uitdagingen. Netcongestie is er één van. Het stroomnet kan de snelgroeiende vraag naar elektriciteit niet altijd bijhouden. Dit betekent dat er soms te weinig ruimte is om alle stroom die we opwekken of nodig hebben, goed te verdelen.
Kosten zijn ook een uitdaging. Duurzame technologieën, zoals zonnepanelen en warmtepompen, zijn duur om aan te schaffen. Uiteindelijk kun je dit terugverdienen doordat je bespaar op je energiekosten.
Daarnaast moeten we werken aan gedragsverandering. Iedereen moet bewuster omgaan met energie. Dit betekent bijvoorbeeld dat we minder energie moeten verbruiken en slim moeten omgaan met de momenten waarop er veel zonne- of windenergie beschikbaar is.
Wat kun je zelf doen?
Ook jij kunt helpen om de energietransitie een stap dichterbij te brengen. Een goede manier om te beginnen is door over te stappen naar groene stroom, zodat je energie uit duurzame bronnen komt. Daarnaast kun je je woning isoleren, zodat je minder energie verbruikt om je huis warm of koud te houden. Het installeren van een warmtepomp of zonneboiler helpt ook om minder gas te gebruiken. Je kunt daarnaast de auto vaker laten staan en kiezen voor het openbaar vervoer of de fiets.
Latest posts by Hans de Kok (see all)
- 6 vragen over de energietransitie - 8 juli 2025
- Hoeveel kost een laadpaal thuis en wanneer verdien je die terug? - 7 juli 2025
- Goedkoopste energieleverancier juli 2025 - 5 juli 2025
- Goedkoopste sim only-abonnement in juli 2025 - 4 juli 2025
- Slapen met de airco of ventilator aan: is dat wel veilig? - 4 juli 2025
Laat een reactie achter